(Tiếp theo kỳ trước…)

Bài 37 

Bánh không men 

Giáo luật hiện hành yêu cầu linh mục cử hành Bí tích Thánh Thể phải bằng bánh không men. Điều luật số 926 đã viết như sau: “Trong việc cử hành Thánh Thể, theo truyền thống cổ kính trong Giáo Hội La-tinh, tư tế phải dùng bánh không men, dù cử hành ở đâu.”

Điều luật này đã có thời không bắt buộc, như vào giữa thế kỷ II, thánh Giut-ti-nô đã ghi nhận rằng người Ki-tô hữu mang bánh lên bàn thờ, đôi khi bánh họ mang đến đã được nướng ở nhà và chúng thường là bánh có men. Và cho đến thế kỷ XI cả bánh có men và bánh không men đều được phép dùng trong việc cử hành Thánh lễ. Trong Giáo Hội Tây phương, điều luật chung trong việc chỉ dùng bánh không men được áp dụng từ giữa thế kỷ XI.

Tại sao việc dùng bánh có men lại dần được thay thế bằng bánh không men?

(1)- Theo thánh sử Matthêu (26:17), Maccô (14:2), Luca (22:8) bữa Tiệc Ly là một Bữa ăn Vượt Qua. Ngày nay, cách thức của bữa ăn này vẫn luôn được tái cử hành bằng bánh không men, đó là việc tưởng nhớ về cái đêm mà dân Do-thái trốn khỏi đất Ai-cập trong sự vội vã, họ không có thời gian để ủ bánh và nướng bánh có men.

(2)- Theo bản văn của thánh Phao-lô (1Cr 5:6-8) thì bánh không men thích hợp với Thánh lễ hơn bánh có men, vì bánh có men mang yếu tố dễ phân huỷ, điều này cũng đúng, như chúng ta biết bánh có men rất nhanh hư so với bánh không men.

(3)- Ảnh hưởng của thế kỷ XII. Trong kỷ nguyện này việc tôn sùng Thánh Thể phát triển và được đề cao, thậm chí dẫn đến sự cung kính hết sức tỉ mỉ và thận trọng. Sự cẩn trọng đặc biệt thậm chí đến một mảnh vụn nhỏ của bánh cũng không được phép làm rơi xuống đất. Vì bánh không men nhẹ hơn và ít bị vỡ, nó được coi là thích hợp hơn cho việc cử hành Thánh lễ so với việc dùng bánh có men. Người ta cũng nhận thấy rằng nó sẽ dễ dàng hơn để làm một chiếc bánh trắng tinh và xinh xắn với bột không men, đó là biểu tượng của sự tinh khiết trong việc dâng hiến. Và với bột không men người ta sẽ làm được nhanh và nhiều bánh nhỏ cho mọi người cùng tham dự. Có thể một ngày nào đó việc dùng bánh có men lại được cho phép, nhưng lý do thích đáng hơn vẫn là dùng bánh không men, vì:

(1)- Bí tích Thánh Thể là một Bữa tiệc Vượt Qua; việc dùng bánh không men là cách nhắc nhớ cho chính chúng ta về biến cố này.

(2)- Bí tích Thánh Thể là dấu chỉ của sự hiệp nhất. Ở Đông phương, người ta nhấn mạnh đến việc dùng bánh không men. Với việc dùng bánh này, chính chúng ta đang thể hiện tinh thần hiệp nhất với các Ki-tô hữu khác bên Đông phương.

(3)- Bí tích Thánh Thể không phải là một bữa ăn bình thường, vì qua việc dùng loại bánh đặc biệt này đã chỉ ra được đặc tính riêng biệt của Bữa Tiệc Thánh Thể.

Tác giả: Lm Jean-Yves Garneau,sss 

Chuyển ngữ: Lm Px. Nguyễn Bạch Dương,sss